کاهش دهنده های اسیدیته معده/آنتاگونیست های رسپتور H2 ?
? همانگونه که بیان شد، داروهایی که اسیدیته معده را کاهش می دهند، به سه دسته: ضد اسیدها، آنتاگونیست های رسپتور H2 و مهار کننده های پمپ پروتون تقسیم بندی می شوند.
? آنتاگونیست های رسپتور H2:
?Cimetidine
?Ranitidine
?Famotidine
. داروی Nizatidine از این خانواده، در فهرست دارویی ایران موجود نمی باشد.
? آنتاگونیست های رسپتور H2 یا H2 بلوکرها، با مهار اختصاصی رسپتورهای هیستامینی نوع H2، هم ترشح اسید معده در وضعیت پایه و هم اسید ترشح شده بعد از خوردن غذا را کاهش می دهند. این داروها میزان ترشح آنزیم پپسین در معده را نیز کم می کنند.
? درمان رفلاکس (بازگشت اسید به مری)، زخم معده، سوء هاضمه و همینطور پیشگیری از خونریزی معده ناشی از استرس، از موارد کاربرد بالینی H2 بلوکرها محسوب می شود.
? برای پیشگیری از رفلاکس، می توان H2 بلوکرها را قبل از غذا مصرف نمود. چنانچه سوزش سردل مکررا اتفاق بیافتد (بیش از ۳ بار در هفته)، بهتر است این داروها روزی دو بار مورد استفاده قرار گیرند (البته برای این منظور داروهای مهار کننده پمپ پروتون، مانند: امپرازول، داروهای موثرتری هستند).
? با وجود اینکه داروهای مهار کننده پمپ پروتون تا حد زیادی جای H2 بلوکرها را برای درمان زخم معده گرفته اند، اما هنوز هم از این داروها برای درمان این بیماری استفاده می شود.
با توجه به تاثیر بسیار خوب این داروها برای کم کردن ترشح شبانه اسید معده، معمولا هر شب به مدت دو ماه مورد مصرف قرار می گیرند.
? این داروها به سرعت از راه روده جذب می شوند و به مدت ۶ تا ۱۰ ساعت جلوی ترشح اسید را می گیرند، لذا معمولا روزی دو بار مورد مصرف قرار می گیرند.
? سرعت عمل H2 بلوکرها کمتر از ضد اسیدها (مانند: منیزیم هیدروکساید) است؛ اما دوام اثر آنها حدود ۵ برابر بیشتر از ضد اسیدها می باشد.
? رانیتیدین ۱۰ بار و فاموتیدین حدود ۵۰ بار از سایمتیدین قوی تر است.
⚠ در مجموع آنتاگونیست های رسپتور H2، داروی های بسیار ایمنی محسوب می شوند و به ندرت در بعضی افراد اسهال یا یبوست، سردرد، احساس خستگی و درد عضلانی ایجاد می نمایند.
فرم تزریقی این داروها (مخصوصا سایمتیدین) ممکن است باعث ایجاد تغییرات خلقی (گیجی، توهم و اضطراب) در فرد (به ویژه سالمندان و بیماران بستری) شود.
⚠ مصرف طولانی مدت یا مقادیر زیاد سایمتیدین، می تواند باعث ژینکوماستی و کاهش توانایی جنسی در آقایان و ترشح شیر در خانم ها شود.
⚠ تزریق وریدی داروهای H2 بلوکر باید به صورت آهسته (ظرف ۳۰ دقیقه) باشد؛ در غیر این صورت ممکن است باعث کاهش تعداد ضربان قلب و افت فشار خون شود.
⚠ دوز مصرف H2 بلوکرها باید در بیماران مبتلا به نارسائی کلیوی و همینطور نارسائی کبدی شدید، کاهش پیدا کند.
⛔? از بین داروهای این خانواده، سایمتیدین بیشترین ریسک تداخلات دارویی و فاموتیدین کمترین ریسک را دارد.
سایمتیدین، باعث افزایش اثر بسیاری از داروها از قبیل: کلردیازپوکساید، دیازپام، مترونیدازول، فنی توئین، پروپرانولول، پروکائین آمید، آمیودارون، کینیدین و ارگوتامین می شود.
⛔? بهتر است که داروهای H2 بلوکر، در دوران بارداری و شیردهی مورد مصرف قرار نگیرد.
