محصول به سبد شما افزوده شد.
ورود | ثبت نام

کلیه و مجاری ادرار

مکمل های غذایی / کمک به درمان بیماریها / کلیه و مجاری ادرار

امروزه، مکمل کلیه به دو منظور تقویت کلیه ها و درمان بیماری های کلیوی، مصرف می شود. کلیه ها نقش بسیار مهمی در حفظ تعادل مایعات و املاح در بدن به عهده دارند. این عمل با فیلتراسیون مداوم خون و دفع مواد زائد آن از طریق مجاری ادراری صورت می گیرد. کلیه ها هم چنین در تولید هورمون و تنظیم عملکرد مغز استخوان در تولید سلول های خونی نیز نقش دارند. علاوه بر این تنظیم و تعادل ویتامین D و متعاقب آن کلسیم و فسفر نیز از وظایف مهم کلیه ها به شمار می رود. بنابراین این ارگان در محافظت از استخوان ها و ساختار ماتریکس استخوانی نیز نقش دارد. بنابراین مصرف مکمل کلیه علاوه بر بیماری های کلیوی برای تقویت سایر نقش های کلیه نیز، موثر است. در ادامه به بررسی بیماری های کلیوی و مکمل های کلیه و مجاری ادراری، برای کمک به درمان بیماری ها می پردازیم.

مکمل کلیه برای کمک به درمان سنگ کلیه

تظاهرات و شدت بیماری کلیوی در انتخاب نوع مکمل کلیه مناسب برای کمک به درمان، اهمیت دارد. رایج ترین بیماری کلیوی، سنگ کلیه و مجاری ادراری است که خود شامل انواع متعددی است. سنگ کلیه یا نفرولیتیازیس، در دهه چهارم و پنجم زندگی به صورت عود کننده بروز می کند. در افرادی که سابقه خانوادگی سنگ کلیه دارند و در مبتلایان به دیابت و چاقی، خطر شیوع سنگ کلیه بالاتر است. تغذیه درمان و مصرف مکمل کلیه نقش مهمی در پیشگیری و جلوگیری از عود سنگ کلیه دارد. در بخش زیر مهم ترین مکمل های کلیه برای پیشگیری و درمان سنگ کلیه را بررسی می کنیم.

پتاسیم

دریافت پتاسیم با تشکیل سنگ های کلیوی رابطه معکوس دارد. مکمل کلیه حاوی پتاسیم تنها در موارد تشخیص سنگ کلیه کلسیمی یا اگزالاتی کاربرد دارد. بنابراین لازم است، قبل از شروع مکمل درمانی با پتاسیم، ساختار سنگ کلیه شناسایی گردد. مصرف روزانه مکمل پتاسیم میزان دفع ادراری کلسیم و به تبع آن خطر سنگ های کلیوی کلسیمی را در افراد با سابقه، تا حد زیادی کاهش می دهد.

منیزیم

یکی از رایج ترین موارد سنگ کلیه، سنگ های اگزالاتی ناشی از هیپراگزالوری است. کاهش محتوای اگزالات ادراری در این بیماران اهمیت فراوانی دارد. مکمل کلیه حاوی منیزیم، یکی از مکمل های کمک درمانی در بیماران مبتلا به سنگ کلیه اگزالاتی می باشد. منیزیم قادر است به اگزالات متصل شود و از ورود آن به مجاری ادراری جلوگیری کند. این عمل منجر به کاهش هیپراگزالوری و خطر بروز سنگ کلیه می گردد.

سیترات و مالات

یکی از دلایل مهم بروز سنگ کلیه، تغییر PH نرمال ادرار و اسیدی شدن آن است. مصرف سیترات در قالب مواد غذایی یا مکمل های کلیوی، منجر به کاهش خطر بروز سنگ های کلسیمی و اگزالاتی در کلیه می شود. مکمل کلیه حاوی سیترات و مالات با افزایش بار قلیایی ادرار، مانع از بروز سنگ های اسید اوریکی در ادرار می شوند. بسیاری از مکمل های کلیوی حاوی ترکیبی از پتاسیم، بی کربنات یا سیترات هستند. این مکمل ها PH ادرار را افزایش می دهند و تشکیل سنگ کلیه را مهار می کنند.

ویتامین B6

بر خلاف بسیاری از مکمل های ویتامینی به ویژه ویتامین C که خطر سنگ کلیه را افزایش می دهند، مکمل ویتامین B6 در مهار آن نقش دارد. این ویتامین برای مسیر متابولیسم اگزالات در بدن ضروری است. بنابراین کمبود ویتامین B6 منجر به افزایش خطر دفع اگزالات و سنگ کلیه می گردد. در بیماران مبتلا به این نوع سنگ کلیه، مصرف مکمل ویتامین B6 در کنار سایر مکمل های کلیه توصیه می گردد.

مکمل کلیه در نارسایی های کلیوی

نارسایی های کلیوی ممکن است، به صورت حاد یا مزمن بروز کنند. به طور کلی نارسایی کلیه عبارت است از؛ تخریب سلول های کلیوی و اختلال در عملکرد فیلتراسیون آن ها. بیماری کلیوی حاد معمولا ناشی از عفونت و یا مسمومیت های کلیوی است. در این موارد میزان ادرار به سرعت کاهش می یابد. نکته مهم درباره بیماری های حاد کلیوی این است که در اکثر موارد با درمان عفونت یا مسمویت بهبود می یابند. در این بیماران تلاش برای درمان سریع عامل بیماری جهت جلوگیری از آسبب دائمی به کلیه ها ضروری است.

شکل دیگر نارسایی کلیوی تحت عنوان بیماری مزمن کلیوی (CKD) شناخته می شود. در این موارد عملکرد کلیوی به صورت تدریجی، آهسته و مداوم کاهش می یابد. آسیب وارد شده به کلیه در بیماری مزمن کلیوی، معمولا دائمی و برگشت ناپذیر است. بنابراین امکان منتهی شده بیماری به مرحله دیالیز و پیوند کلیوی نیز وجود دارد. مهم ترین توصیه های تغذیه ای در این بیماران، محدود کردن مصرف مایعات و پروتئین جهت کاهش بار کلیوی و عوارض ناشی از آن است.

مکمل کلیه در بیماران پیش دیالیزی و دیالیزی

بیماران دیالیزی ممکن است، در مراکز دیالیز، به صورت سرپایی یا بستری تحت درمان قرار گیرند. مایع دیالیز درواقع وظیفه سم زدایی خون و دفع مواد زائد را در شرایط ناتوانی کلیه ها به عهده دارند. دیالیز معمولا یک درمان دائمی نیست و برای آماده سازی بیمار تا زمان پیوند کلیه کاربرد دارد. مکمل های کلیوی که در این بیماران توصیه و تجویز می گردند شامل موارد زیر هستند:

ترکیبات متصل شونده به فسفر

مکمل های کربنات کلسیم، استات کلسیم و کربنات منیزیم، جهت کاهش محتوای فسفر در بیماران دیالیزی کاربرد دارند. کاهش جذب فسفر در این بیماران جهت جلوگیری از تحمیل بار اضافی به کلیه ها اهمیت فراوانی دارد. معمولا سعی می شود، میزان فسفر رژیم غذایی در بیماران دیالیزی در مقادیر کمتر از ۱۲۰۰ میلی گرم تنظیم شود. اما درصورت افزایش محتوای فسفر رژیم غذایی، مصرف مکمل کلیه حاوی کربنات کلسیم یا منیزیم، همراه با وعده های غذایی، جهت جلوگیری از جذب فسفر توصیه می شود.

ویتامین ها

به دلیل دفع و اختلال در بازجذب ویتامین های محلول در آب در بیماران دیالیزی، مصرف مکمل این ویتامین ها توصیه می شود. دوز توصیه شده برای مصرف مکمل های ویتامین برای کلیه عبارت است از:

مکمل یاری با ویتامین های محلول در چربی به استثناء ویتامین E، توصیه نمی شود.

آهن و اریتروپوئتین

هورمون اریتروپوئیتین، در شرایط نرمال از کلیه ها ترشح می شود و در خون سازی نقش دارد. در صورت بروز نارسایی کلیوی مزمن در مرحله پیش دیالیز یا دیالیز یکی از مکمل های کلیه، هورمون اریتروپوئیتین است. این هورومون معمولا، به صورت تزریق وریدی یا عضلانی، تجویز می گردد. تزریق این هورمون مغز استخوان را برای ساخت سلول های خونی از جمله گلوبول های قرمز تحریک می کند. بنابراین نیاز به آهن نیز افزایش می یابد . مکمل آهن بسته به دوز تزریقی این هورمون در افراد دیالزی، توصیه می گردد.

ویتامین D

شکل فعال ویتامین D در کلیه ها ساخته می شود. در نارسایی کلیوی مزمن، کلیه این توانایی را از دست می دهد. بنابراین شکل فعال ویتامین D در قالب مکمل های خوراکی، مانند؛ کلسی تریول و دوکسی کلسیفرول توصیه می گردد. در موارد هیپر پاراتیروئیدیسم نیز ممکن است شکل تزریقی مکمل ویتامین D به صورت کلسی جکس تجویز گردد.

بیس فسفونات ها

این مکمل های دارویی معمولا توسط پزشک، برای جلوگیری از تحلیل توده استخوانی در بیماران دیالیزی تجویز می شوند. رایج ترین آن های ایبندرونات است که به فرم خوراکی تجویز می گردد. مصرف این مکمل با مهار سلول های استخوانی تحت عنوان استئوکلاست ها، از پوکی استخوان جلوگیری می کند. در موارد شدید تحلیل استخوان در بیماران دیالیزی، پامیندرونات به صورت تزریقی تجویز می شود. این دارو از نظر ماهیت عملکرد مشابه ایبندرونات و سایر بیس فسفونات ها، اما با کارایی بالاتر است.

فهرست