پس از بلوغ

بلوغ یکی از مهم ترین رویداد های دوران نوجوانی محسوب می شوند. بلوغ درواقع دورانی از رشد و تکامل سریع است که کودک در آن به سمت فرد بزرگسال تکامل می یابد. مهم ترین دستاورد این دوره، دستیابی به توانایی تولید مثل است. در طول دوران بلوغ، سنتز هورمون های استروژن، پروژسترون و تستسترون آغاز می شود و با ظهور علائم ثانویه جنسی، بلوغ تکمیل می گردد.

تغذیه مناسب در دوران بلوغ اهمیت بالایی دارد. چرا که همانطور که پیشتر گفته شد، تغییرات رشدی و فیزیولوژیکی بسیاری در این دوره رخ می دهد. بنابراین نیاز بدن نوجوانان در دوره بلوغ افزایش چشمگیری می یابد. عدم تامین مواد مغذی ضروری در دوران بلوغ، نوجوان و کودک را مستعد کمبود های تغذیه ای شدید می کند. این کمبود ها نه تنها تکمیل بلوغ را دچار اختلال می کنند، بلکه اثرات طولانی مدت فراوانی ایجاد می کنند که بسیاری از آن ها در بزرگسالی نمود بیرونی می یابد.

نیاز های تغذیه ای در دوران بلوغ و پس از بلوغ

نیاز به مواد مغذی در نوجوانان به سن و جنس وابسته است. اما به طور کلی به دلیل تفاوت در ترکیب بدن، درجه بلوغ و سطح فعالیت فیزیکی، میزان نیاز واقعی در نوجوانان بسیار متفاوت است. بنابراین برای تشخیص نهایی میزان نیاز به مواد مغذی، لازم است شاخص های بالینی و میزان فعالیت فیزیکی نیز بررسی شود. در ادامه به بررسی میزان کلی درشت مغذی ها و ریز مغذی ها در دوران بلوغ و پس از بلوغ می پردازیم.

پروتئین

بهترین روش تعیین نیاز به پروتئین در دوران بلوغ، توجه به وزن نوجوان است. با این روش می توان رشد و تکامل جسمی نوجوان را در نظر گرفت. دریافت پروتئین به طور معمول در نوجوانان در سن بلوغ متعادل است. اما پس از بلوغ ممکن است به دلایلی هم چون؛ روی آوردن به گیاه خواری یا رژیم های لاغری غیر استاندارد، نوجوان در معرض کمبود پروتئین و انرژی قرار گیرد. کمبود پروتئین در دوران بلوغ، به سرعت به شکل تاخیر یا توقف در رشد قدی، وزنی و جنسی مشاهده می شود.

در نوجوانان بالغ و پس از دوران بلوغ کمبود پروتئین ممکن است منجر به، کاهش وزن و به ویژه کاهش توده عضلانی شود. اختلال در پاسخ ایمنی و ابتلا به عفونت های مکرر نیز از دیگر نشانه های کمبود پروتئین پس از بلوغ است.

کربوهیدرات و فیبر

نیاز نوجوانان در دوران بلوغ، معمولا روزانه ۱۳۰ گرم کربوهیدرات است. در نوجوانان ورزشکار، فعال و یا در محدوده رشد زیاد، نیاز به کربوهیدرات افزایش می یابد. در حالی که توصیه می شود برای جلوگیری از اضافه ویزن، میزان کربوهیدرات دریافتی در نوجوانا بی تحرک و مستعد چاقی، کاهش یابد. بهترین منبع کربوهیدرات برای سنین بلوغ، غلات کامل و سبوس دار هستند. این مواد غذایی، منبع عمده فیبر نیز به شمار می روند.

دریافت فیبر در نوجوانان معمولا کمتر از حد نرمال است. چراکه میزان مصرف سبزیجات، غلات کامل و سایر منابع فیبر در نوجوانان پایین است. دریافت حدود ۱۴ گرم فیبر در روز، برای محافظت از ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و سرطان در دوران بلوغ ضروری به نظر می رسد. درصورت عدم دریافت این مقدار از منابع غذایی، مکمل های فیبر نیز می توانند کمک کننده باشند.

چربی

نکته مهم در رابطه با مصرف چربی در دوران بلوغ، کاهش میزان چربی اشباع و چربی ترانس درافتی است. چراکه در دوران بلوغ و پس از آن نوجوانان مستعد چاقی و اضافه وزن هستند. برای جلوگیری از این امز توجه به نوع چربی دریافتی اهمیت فراوانی دارد. از طرفی اسید های چربی امگا۳ و امگا۶، جزء مواد مغذی ضروری برای رشد و تکامل در دوران بلوغ و کاهش خطر بیماری های مزمن پس از بلوغ هستند.

میزان نیاز به امگا۳ و امگا۶ با افزایش سن و درجه بلوغ جنسی افزایش می یابد، به طورکلی نیاز در نوجوانان پسر نسبت به دختر بیشتر است. به دلیل نقش حیاتی این اسید های چرب در روند تکامل بلوغ و توانایی جنسی، مصرف مکمل های امگا۳ و امگا۶ در کنار مونابع غذایی، توصیه می گردد.

عناصر معدنی و ویتامین های مورد نیاز در دوران بلوغ و پس از بلوغ

در دوران بلوغ نیاز به ریزمغذی ها برای حمایت از رشد و تکامل جنسی افزایش می یابد. ویتامین ها و مواد معدنی در سنتز بافت بدون چربی، استخوان و گلبول های قرمز نقش دارند. علاوه بر این وجود این مواد برای روند ساخت ماده ژنتیکی سلول نیز موثر است. به طور کلی نوجوانان پسر به مقادیر بیشتری از ریز مغذی ها، به استثنا آهن، نیاز دارند.

کلسیم

به دلیل تکامل عضلانی، استخوانی، اسکلتی و … نیاز به کلسیم در دوران بلوغ بیش از پیش و پس از بلوغ است. در دوران بلوغ، توده استخوانی در مقایسه با هر زمان دیگری بیشتر افزایش می یابد. بنابراین دوران نوجوانی زمان بحرانی برای جلوگیری از پوکی استخوان به شمار می رود. مداخلات بهبود مصرف کلسیم در نوجوانان، علاوه بر تمرکز روی دریافت لبنیات باید بر مصرف سایر منابع کلیم از جمله مواد غذایی غنی شده و مکمل های کلسیم نیز تاکید نماید.

آهن

نیاز به مصرف آهن در نوجوانی و بلوغ به ویژه در دختران به شدت افزایش می یابد. چراکه افزایش توده عضلانی، افزایش تعداد گلبول های قرمز و جبران از دست دادن خون در دوران قاعدگی، مستلزم دریافت آهن بالا است. در پسران پس از تکامل و بلوغ میزان نیاز به آهن به مقدار اولیه باز می گردد. اما در دختران ایم مقدار پس از بلوغ هم چنان بالا باقی می ماند.

افزایش نیاز به آهن و کاهش دریافت آن به دلیل الگوی غذای گیاهخواری و یا عدم تمایل به مصرف گوشت، دختران نوجوان را در معرض کمبود آهن و آنمی قرار می دهد. کم خونی فقر آهن در دوران بلوغ و پس از آن سبب اختلال در سیستم ایمنی و کاهش مقاومت در برابر بیماری ها می گردد. این عارضه هم چنین بر روی عملکرد شناختی و حافظه نوجوانان نیز اثر گذار است.

اسید فولیک

نیاز به فولات به ویژه در دوران پس از بلوغ و اواخر نوجوانی افزایش چشمگیری می یابد. یکی از مهم ترین دلایل افزایش نیاز، رشد سریع توده بدون چربی در بدن نوجوانان است. علاوه بر این در نوجوانان دختر وجود مقادیر کافی ذخایر فولات در بدن در دوران پس از بلوغ، برای آماده سازی بدن برای باروری اهمیت فراوانی دارد. علی رغم نیاز بیشتر دخترا نوجوان به اسید فولیک، ریسک ابتلا به کمبود ویتامین B9 در دختران بالا تر از پسران است. بنابراین توجه به سطوح فولات در نوجوانان دختر و مکمل یاری در صورت نیاز، اهمیت دارد.

ویتامین D

ویتامین D نقش به سزایی در روند جذب استخوانی کلسیم و فسفر و تکامل استخوان در نوجوانان در سنین بلوغ دارد. وجود BMI بالا و مصرف بیشتر محصولات ضد آفتاب برای مراقبت از پوست در نوجوانان، آن ها را مستعد ابتلا به کمبود ویتامین D می کند. میزان نیاز به این ویتامین در نوجوانان برای روند تکامل، ۶۰۰ واحد در روز است. به دلیل نوع پوشش و شرایط زندگی، سنتز طبیعی این ویتامین به ویژه در نوجوانان دختر کمتر از مقدار مورد نیاز است. بنابراین مکمل یاری با ویتامین D در دوران نوجوانی و حتی پس از بلوغ نیز توصیه می گردد.

مکمل یاری در دوران بلوغ و پس از بلوغ

به دلیل افزایش نیاز به مواد مغذی، استفاده از یک رژیم غذایی متعادل، در کنار مصرف مکمل های غذایی، مطمئن ترین روش برای دریافت کافی به شمار می رود. بسیاری از نوجوانان در دوران بلوغ و پس از بلوغ، به دلیل عدم مصرف رژیم غذایی غنی از مواد مغذی ضروری، نیاز به مکمل یاری دارند. علاوه بر مکمل های غذایی ذکر شده، مصرف مکمل های کاهش و افزایش وزن، دارو های گیاهی و برخی مکمل های ترکیبی نیز در نوجوانان در سنین بلوغ امری رایج است. بنابراین لازم است، درصورت مصرف هم زمن چند مکمل و دارو، به تداخل و سازگاری آن ها با یکدیگر توجه داشته باشید.

در بخش زیر انواع مکمل های غذایی مفید برای دوران بلوغ و پس از بلوغ موجود در داروخانه آنلاین نسخه اول را مشاهده می کنید.

فهرست