مکمل های غذایی / کمک به درمان بیماریها / سیستم ایمنی

سیستم ایمنی یکی از مهم ترین و در عین حال آسیب پذیر ترین بخش های بدن به شمار می رود. هرگونه اختلال در سیستم ایمنی یک تهدید جدی برای سلامتی است. تضعیف سیستم ایمنی باعث پاسخ دیر تر و با شدت کمتر در برابر عوامل بیماری زا می شود. در نتیجه ریسک ابتلا به بیماری ها به ویژه بیماری های عفونی افزایش می یابد. علاوه بر این پس از ابتلا به بیماری وظیفه ی سیستم ایمنی پاکسازی و مقابله با عوامل بیماری زا تا زمانی است، که بهبودی کامل حاصل شود.

یکی از عوارض عمده ی ضعف عملکرد سیستم ایمنی، مزمن شدن بیماری های عفونی است. در این شرایط یک ویروس، باکتری و یا سایر عوامل بیماری زا وارد بدن شخص می شوند و چون سیستم ایمنی توان مقابله و از بین بردن آن ها را ندارد، علاوه بر عضو هدف اولیه ارگان ها و بخش های دیگر بدن را نیز آلوده می کنند. برای مثال عدم درمان عفونت گلو و لوزه ها می تواند، نهایتا به رماتیسم قلبی منجر شود. اگر سیستم ایمنی نتواند میکروب ها را از بین ببرد، سرانجام عفونت وارد خون می شود و حالتی به نام “سپتیسمی” یا عفونت منتشره پدید می آید. سپتیسمی به درمان مقاومت بالایی نشان می دهد و ممکن است منجر به مرگ شود.

از طرفی عملکرد بیش از حد و یا نا به جا سیستم ایمنی نیز ممکن است بسیار خطرناک باشد. در این حالت سلول های ایمنی شروع به تخریب سلول های طبیعی بدن می کنند. این پاسخ نا به جا که ناشی از تنظیم نادرست عملکرد سیستم ایمنی است می تواند منجر به بیماری های خودایمنی شود. بنابراین تنظیم صحیح این سیستم اهمیت ویژه ای دارد.

ضعف سیستم ایمنی نه تنها در گسترش بیماری های عفونی نقش دارد، بلکه شما را در معرض ابتلا انواع سرطان ها قرار می دهد. سلول های سرطانی درواقع سلول های بدن هستند، که دراثر عدم توقف چرخه ی تقسیم سلولی وارد یک مسیر تکثیر بی انتها می شوند. این تکثیر های پی در پی سرانجام سلول سرطانی را به یک توده تبدیل می کند. این توده در بدن گردش می کند و با اتصال به سلول های دیگر عملکرد طبیعی آن ها را مختل می کند. شاید عجیب باشد اما در بدن همه ی ما ممکن است روزانه چندین سلول سرطانی تولید شود! اما سیستم ایمنی سالم و قوی قادر است این سلول ها را از بین ببرد و از گسترش و تبدیل آن ها به توده جلوگیری کند.

روش های تقویت سیستم ایمنی

شما می توانید با رعایت موارد زیر از سیستم ایمنی بدن خود محافظت و آن را تقویت کنید:

• رعایت یک رژیم غذایی متعادل
• حفظ وزن در محدوده ی نرمال
• عدم مصرف سیگار و دخانیات
• اجتناب از مصرف الکل
• ورزش و فعالیت فیزیکی منظم
• خواب کافی و به موقع
• آرامش فکری و کاهش استرس
• رعایت نکات بهداشتی برای به حداقل رساندن ابتلا به بیماری
• مراجعه ی به موقع به پزشک و پرهیز از مصرف خودسرانه ی داروها

تقویت سیستم ایمنی با مصرف مکمل های غذایی

کمبود هر ماده ی مغذی در بدن قادر است عملکرد تمامی ارگان ها را تحت تاثیر قرار دهد. همانطور که گفته شد سیستم ایمنی یکی از حساس ترین ارگان ها بدن است. کمبود هرنوع ماده ی ضروری از جمله پروتئین، ویتامین و املاح معدنی می تواند منجر به تضعیف سیستم ایمنی شود. درصورت اطلاع از کمبود ماده ی ضروری در بدن، لازم است، این کمبود با مصرف رژیم غذایی کامل و مکمل های غذایی برطرف شود. درمان به موقع کمبود مواد مغذی از بروز عوارض گوناگون از جمله اختلال در سیستم ایمنی جلوگیری می کند.

در ادامه با مهم ترین مکمل های غذایی موثر در تقویت سیستم ایمنی آشنا می شوید:

• ویتامین D: ویتامین D یکي از مواد مغذي است که برای سلامتی و عملکرد صحيح سیستم ایمنی بدن ضروری است. به ويژه سطح پایین اين ویتامین با افزایش خطر ابتلا به عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی، از جمله آنفلوانزا و آسم همراه است. مکمل های ویتامین D ممکن است پاسخ به درمان های ضد ویروسی را در افراد مبتلا به عفونت های ويروسي بهبود ببخشد. علاوه بر این ویتامین D یکی از مهم ترین مواد مغذی برای تنظیم تقسیم سلولی است. مصرف مکمل ویتامین D از بروز سرطان های مرتبط با چرخه ی سلولی و بیماری های خود ایمنی جلوگیری می کند.
• روي: روی ماده معدنی است که برای رشد و ارتباط بين سلول های ایمنی مورد نیاز است و نقش مهمی در ايجاد پاسخ التهابی در بدن دارد. کمبود این ماده مغذی به میزان قابل توجهی منجر به افزایش خطر عفونت های منتشره می شود. یکی از مهم ترین دلایل ابتلا به بیماری های عفونی مکرر مانند سرماخوردگی در نوزادان و کودکان، کمبود روی درمان نشده است. البته بايد توجه داشت كه مقادير بیش از حد روي ممکن است در جذب مس اختلال ایجاد کند و خطر ابتلا به برخی عفونت ها را افزایش دهد.
• ویتامین C: ویتامین C عملکرد سلول های مختلف ایمنی را پشتیبانی می کند و توانایی آن ها در محافظت در برابر عفونت ها را تقویت می نمايد. علاوه بر اين ویتامین C به عنوان یک آنتی اکسیدان قدرتمند عمل می کند و بدن را در برابر آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد محافظت می نماید. درمان با مکمل ویتامین C به طور قابل توجهی علائم را در افراد مبتلا به عفونت های شدید و منتشره، از جمله سپسیس و سندرم پریشانی حاد تنفسی (ARDS) ناشی از عفونت های ویروسی بهبود می بخشد.
• پروبیوتیک: پروبیوتیک به باکتری های مفیدی اطلاق می شود که معمولا در روده ی انسان وجود دارند. این باکتری ها از طریق تخمیر مواد غذایی غیر قابل هضم تغذیه می کنند. وجود پروبیوتیک ها در دستگاه گوارش انسان هم فرآیند گوارش را بهبود می بخشد و هم ایمنی دستگاه گوارش را تضمین می کند. درواقع این باکتری ها بخشی از پوشش ایمنی لوله ی گوارش محسوب می شوند. مصرف مکمل پروبیوتیک سیستم ایمنی را تحریک و از بروز عفونت های گوارشی و تناسلی جلوگیری می کنند.

علاوه بر موارد اشاره شده، مصرف سایر مکمل ها مانند؛ مکمل های حاوی ویتامین های گروه B (ب کمپلکس)، مکمل ویتامین E، مکمل سلنیوم، مکمل های حاوی فلاوونوئید ها و … نیز می توانند در تقویت و سلامت سیستم اثرگذار باشند. اگرچه مکمل هاي غذايي ممکن است فوایدي برای سيستم ایمنی داشته باشند، اما نباید از آنها به عنوان جایگزینی برای یک شیوه زندگی سالم استفاده شود. به یاد داشته باشید برای داشتن یک سیستم ایمنی سالم و محافظت در برابر ابتلا به بیماری ها لازم است، به تمامی نیاز های بدن خود توجه کنید.

در بخش زیر می توانید با انواع مکمل های غذایی موثر بر تقویت سیستم ایمنی موجود در داروخانه آشنا شوید.