همان طور که میدانید، تغذیه انحصاری با شیر مادر، بهترین روش تغذیه ای نوزاد در ۶ ماه اول تولد است. بنابراین مصرف مکمل شیردهی توسط مادران، برای بهبود فرایند شیردهی، توصیه می شود. سازمان بهداشت جهانی از شیردهی تا ۲ سالگی، درصورت تمایل و توانایی مادر و کودک حمایت می کند. تغذیه با شیر مادر، علاوه بر تامین مواد مغذی، در تقویت سیستم ایمنی و دستگاه گوارش نوزاد نیز موثر است.

بسیاری از زنان با موانعی مواجه می شوند که ممکن است آن ها را از شیردهی باز دارد. بنابراین حمایت تغذیه ای و عاطفی در مادران شیرده، برای ادامه فرآیند شیردهی اهمیت بسیاری دارد. یکی از مطمئن ترین روش های تامین مواد مغذی برای بدن مادر، مصرف مکمل شیردهی است. مصرف این مکمل ها هم در کیفیت و حجم شیر تولید شده و هم در محافظت از بدن مادر شیرده ،در برابر کمبود های تغذیه ای، موثر می باشد.

تامین نیاز های تغذیه ای مادر با مکمل شیردهی

شیردهی منجر به افزایش نیاز به انرژی و مواد مغذی می شود. شیر مادر، در واقع از ذخایر بدن مادر ساخته می شود. بنابراین کمبود مواد مغذی مگر در موارد شدید، کیفیت شیر را تحت تاثیر قرار نمی دهد. اما لازم است بدانید، تولید شیر به ویژه در مادرانی که رژیم غذایی غنی و کاملی ندارند، منجر به تخلیه ذخایر مواد مغذی بدن مادر می گردد. بنابراین مصرف مکمل شیردهی در مادران مبتلا به کمبود مواد مغذی و یا رژیم های غذایی محدود ضروری است.

مهم ترین مواد مغذی مورد نیاز برای بدن مادر به شرح زیر است:

ویتامین D

محتوای ویتامین D شیر مادر، تحت تاثیر میزان ویتامین D در خون مادر قرار دارد. زنان شیرده با پوست تیره، BMI بالای ۳۰ و یا آن هایی که از کرم های ضد آفتاب استفاده می کنند، در معرض کمبود ویتامین D قرار دارند. کمبود ویتامین D مادر را بیشتر از نوزاد تحت تاثیر قرار می دهد. چرا که به طور طبیعی نوزادان در ماه های اولیه تولد از مکمل ویتامین A-D استفاده می کنند. بنابراین مصرف مکمل شیردهی حاوی ویتامین D برای مادران شیرده ضروری است. کمبود ویتامین D، ریسک نرمی استخوان و بروز شکستگی های مکرر در زنان شیرده را بالا می برد.

کلسیم

مادران شیرده باید منابع غنی از کلسیم به ویژه لبنیات را به میزان کافی در رژیم غذایی خود قرار دهند. با این وجود کلسیم شیر مادر از رژیم غذایی او تامین نمی شود. بلکه بخش عمده کلسیم از ذخایر استخوانی مادر تامین می شود. اگر بدن مادر در شرایط ایده آلی قرار داشته باشد، توده استخوانی از دست رفته بعد از شیردهی جبران می شود. زنان شیردهی که رژیم غذایی نا کافی دارند یا از قبل دچار کمبود کلسیم هستند، لازم است مکمل کلسیم دریافت کنند. مصرف مکمل شیردهی، جبران توده استخوانی پس از پایان شیردهی را بهبود می بخشند. علاوه بر این با نگه داشتند کلسیم بدن مادر در سطوح نرمال، از پوکی استخوان جلوگیری می کنند.

ید

میزان نیاز به ید در زنان شیرده دو برابر شرایط معمول است. مقدار کافی ید در شیر مادر، برای رشد عصبی نوزاد ضروری است. مکمل یاری با ید در مادرانی که رژیم غذایی کافی ندارند و یا درمناطقی زندگی می کنند که کمبود ید رایج است، ضروری است. چراکه کمبود ید در بدن مادر شیرده، بر میزان ید شیر نیز اثر می گذارد. زنان شیرده باید روزانه ۲۹۰ میکروگرم ید از مکمل شیردهی دریافت کنند، تا شیر غنی از ید داشته باشند.

روی

میزان نیاز به روی در دوران شیردهی بیش از دوران بارداری است. شیر مادر تنها منبع روی برای رشد نوزاد است. میزان روی در شیر کاملا تحت تاثیر ذخایر روی بدن مادر قرار دارد. در مادران مبتلا به کمبود روی، با گذشت زمان، محتوای روی شیر به شدت کاهش می یابد. مکمل یاری با روی بر میزان روی شیر مادر تاثیر مثبت دارد. مصرف مکمل شیردهی میزان روی لازم جهت تولید شیر غنی از روی را تامین می کند. در موارد کمبود شدید روی در مادر شیرده، مکمل یاری جداگانه با روی نیز توصیه می شود.

ویتامین B12

در مادران شیرده گیاهخوار، مکمل یاری با ویتامین B12 ضروری است. شیر این مادران از نظر ویتامین B12 به شدت فقیر است. علاوه بر این با شروع دوران شیردهی درمادران گیاهخوار، کمبود ویتامین B12 در بدن آن ها نیز آغاز می شود.

کمبود ویتامین B12 در زنان شیرده، علاوه بر کم خونی اثرات عصبی جبران ناپذیری به جای می گذارد. هم چنین در نوزادان این مادران نیز آسیب های عصبی و عقب ماندگی رشد به چشم می خورد. مکمل شیردهی معمولا میزان کافی ویتامین B12 برای بدن مادر فراهم می کند. در نتیجه از بروز این عوارض جلوگیری می کند.

مکمل شیردهی بر حجم شیر چه اثری دارد؟

کمبود مقدار شیر یکی از نگرانی اصلی مادران شیرده است. در بسیاری از مکمل های شیردهی ترکیبات دارویی و یا گیاهی تحت عنوان شیرافزا وجود دارد. مکانیسم عمل این ترکیبات هنوز شناسایی نشده است. اما تجربه نشان می دهد، مصرف ترکیبی این مواد در قالب مکمل شیردهی، مقدار شیر را به طور موثری افزایش می دهد. لازم است بدانید، قدم اول برای تولید حجم بیشتر شیر، خالی شدن منظم سینه ها می باشد. در نتیجه هر قدر نوزاد بیشتر تغذیه شود، حجم تولیدی شیر مادر نیز افزایش می یابد. علاوه بر این تغذیه مناسب، استراحت کافی و مدیریت استرس، بر مقدار شیر تولیدی و جلوگیری از کمبود شیر، تاثیر مستقیم دارد.

سایر فواید مصرف مکمل شیردهی

مکمل شیردهی علاوه بر تامین مواد مغذی مورد نیاز بدن مادر شیرده و بهبود کیفیت و حجم شیر فواید دیگری نیز دارد. این مکمل ها بر سلامت مادر و نوزاد اثر گذار هستند. مکمل شیردهی از عوارض احتمالی شیردهی بر بدن مادر، جلوگیری می کنند. هم چنین در تقویت فواید و اهداف موازی شیردهی نیز نقش دارند. به برخی از فواید مکمل شیردهی در بخش زیر اشاره شده است.

کاهش وزن در دوران شیردهی

دوران شیردهی، زمان مناسبی برای کاهش وزن و بازگشت مادر به وزن پیش از بارداری است. زنان شیرده می توانند، با کاهش مصرف غذاهای حاوی محتوای بالای چربی و قند ساده، وزن خود را کاهش دهند. قرار گرفتن در شرایط رژیم های کاهش وزن در دوران شیردهی ممکن است، مادر و نوزاد را در معرض کمبود مواد مغذی قرار دهد. مصرف مکمل شیردهی با تامین ویتامین، مواد معدنی و اسید های چرب ضروری از بروز این کمبود ها جلوگیری می کند. علاوه بر این خود فرآیند شیردهی نیز منجر به تسریع کاهش وزن مادر شیرده می شود. در نتیجه مصرف مکمل در دروان شیردهی، با تقویت روند شیردهی، کاهش وزن را نیز سرعت می بخشد.

جلوگیری از افسردگی پس از زایمان

افسردگی پس از زایمان (PPD) یکی از عوارض رایج پس از بارداری محسوب می شود. ریسک ابتلا به افسردگی پس از زایمان در زنان شیرده به طور چشمگیری پایین تر است. شیردهی با تحریک تولید هورمون اکسی توسین، منجر به احساس آرامش و راحتی در زنان شیرده می شود. علاوه بر این شیر دادن به نوزاد، سطوح ویتامین A خون مادر را در حد طبیعی نگه می دارد. بالا رفتن سطوح این ویتامین از عوامل ابتلا به PPD محسوب می شود. مکمل شیردهی با بهبود روند شیردهی و تامین مواد مغذی به ویژه ویتامین D، در بهبود سلامت روان مادر شیرده نقش دارد. بنابراین خطر ابتلا به افسردگی پس از زایمان را کاهش می دهد.

جلوگیری از بارداری در دوران شیردهی

در بسیاری از مادران در طول ۶ ماه اول پس از زایمان، آمنوره رخ می دهد. آمنوره به معنای قطع موقتی روند قاعدگی است. این پدیده منجر به جلوگیری از بارداری به طور طبیعی می شود. بسیاری از زنان بلافاصله پس از زایمان به دنبال یک روش مطمئن برای جلوگیری از بارداری مجدد هستند. لازم است بدانید اگر روند شیردهی به طور کامل در ۶ ماه اول پس از زایمان انجام شود، آمنوره به طور طبیعی از بارداری در این زمان جلوگیری می کند.

مکمل شیردهی، تداوم فرآیند شیردهی را تقویت می کند. در نتیجه تا حدی در حفظ آمنوره و جلوگیری از بارداری نقش دارد. توجه داشته باشید درصورتی که به هر دلیلی شیردهی حتی برای مدت کوتاهی قطع شود یا آمنوره رخ ندهد، این روش کارایی خود را از دست می دهد. و لازم است برای پیشگیری از بارداری با مشورت پزشک از دارو های موثر در این زمینه استفاده شود.

در بخش زیر می توانید انواع مکمل های دوران شیردهی را در داروخانه آنلاین نسخه اول مشاهده کنید. تهیه و مصرف این مکمل ها منجر به تقویت بدن مادر و بهبود روند شیردهی می گردد.