مکمل های غذایی / تنظیم وزن

تنظیم وزن بدن و دستیابی به وزن ایده آل، یکی از مهم ترین فاکتور های سبک زندگی سالم است. وزن ایده آل درواقع وزنی است که نسبت به شرایط بدنی فرد، سالم ترین وزن برای وی به شمار می رود. قرار گرفتن در هریک از دو سمت طیف وزنی، یعنی کمبود و یا اضافه وزن، بر سلامت فرد اثرات مخربی دارد. عدم تنظیم وزن در افراد مبتلا به کم وزنی یا اضافه وزن، منجر به بروز انواع بیماری ها ازقبیل، سوء تغذیه، کمبود مواد مغذی، بیماری های متابولیک، چاقی و … می شود. یکی از روش های دستیابی به وزن مناسب، مصرف مکمل های تنظیم وزن است. در ادامه انواع روش های تنظیم وزن و مکمل های تنظیم وزن مناسب شرایط بدنی هر فرد، معرفی می شوند.

روش های تنظیم وزن بدن

تنظیم وزن به دو روش کوتاه مدت و طولانی مدت صورت می گیرد. در تنظیم کوتاه مدت تمرکز بر کنترل مصرف مواد غذایی، در همه وعده های غذایی است. تنظیم دراز مدت، پیچیده تر است و با کنترل هورمونی و سیگنالی در ارتباط است. این دو روش ممکن است به تنهایی و یا به صورت همزمان، جهت تنظیم وزن به کار روند.

تنظیم وزن کوتاه مدت

کنترل کوتاه مدت عمدتا بر اساس فاکتور های سیری، گرسنگی و اشتها صورت می گیرد. سیری با شرایط ایجاد شده به دنبال مصرف غذا و ذخیره مواد غذایی مازاد مصرفی در ارتباط است. گرسنگی با شرایط ایجاد شده در نتیجه مصرف مواد غذایی جذب شده مرتبط می باشد. یکی از عوامل اصلی در بر هم خوردن تعادل تنظیم وزن، قوی تر بودن محرک های گرسنگی نسبت به سیری است. بنابراین تنظیم کوتاه مدت در مهار غلبه گرسنگی کاذب بر سیری اهمیت فراوانی دارد. علاوه بر جلوگیری از پرخوری، تنظیمات کوتاه مدت فیزیولوژیک در بدن، بر جلوگیری از کم خوری نیز موثر هستند. یکی از دلایل عمده اختلال تنظیم وزن در سالمندان و بروز بی اشتهایی، فقدان تنظیم وزن کوتاه مدت موثر است.

تنظیم وزن بلند مدت

این تنظیم وابسته به مکانیسم های فیدبکی است. این فیدبک در غالب پیام های سیگنالی از بافت چربی ایجاد می شود. مثلا زمانی که کاهش یا افزایش وزن رخ می دهد؛ پروتئین هایی از بافت چربی آزاد می شوند. این پروتئین های دخیل در تنظیم وزن، آدیپوکاین نام دارند. این پروتئین ها درواقع شبیه هورمون عمل می کنند و مراکز سیری و گرسنگی را تحریک یا بلوکه می کنند. سایر پپتید های عصبی و گوارشی نیز، بسته به شرایط بدنی، با اثر بر سیستم کنترل اشتها و مراکز سیری و گرسنگی در مغز، در تنظیم وزن دراز مدت نقش دارند.

فاکتور های موثر بر تنظیم وزن

مهم ترین فاکتور های موثر بر تنظیم وزن و مصرف انرژی در هر شخص، میزان متابولیسم و فعالیت فیزیکی فرد است. متابولیسم پایه (BMR) مسئول ۶۰-۷۰% از کل انرژی مصرفی در فرد است. این فاکتور در شرایط معمول دچار تغییرات چندانی نمی شود. اما در مواردی مانند؛ گرسنگی های عمدی یا غیر ارادی و محرومیت از انرژی تا ۱۵% کاهش می یابد.

میزان فعالیت فیزیکی درواقع متغیر ترین جزء مصرف انرژی به شمار می رود. این فاکتور مسئول ۱۵-۳۰% از مصرف انرژی است. میزان مصرف انرژی از طریق فعالیت فیزیکی، از ۲۰۰ کالری در افرای بی تحرک تا ۲۰۰۰ کالری در افراد فعال مانند ورزشکاران، متفاوت است. بنابراین جهت تنظیم وزن توجه به فعالیت بدنی و ورزش اهمیت فراوانی دارد.

اختلال در تنظیم وزن

اختلال تنظیم وزن، نتیجه عدم تعادل میزان انرژی دریافتی و مصرفی می باشد.این اختلال منجر به بروز اضافه وزن و چاقی و یا کمبود وزن می شود. فاکتور های فراوانی در بروز اختلال تنظیم وزن دخیل می باشند. این موارد عبارتند از:

ژنتیک

برخی از عوامل هورمونی و عصبی دخیل در تنظیم وزن، توسط وراثت و ژنتیک تعیین می شوند. نقایص کوچک در ژن های دخیل در تنظیم وزن، منجر به بروز عدم تعادل وزنی می شود. تعداد و اندازه سلول های چربی، توزیع چربی در بدن و حتی میزان متابولسیم پایه، ممکن است تحت تاثیر عوامل ژنتیکی قرار گیرند. لازم به ذکر است، که انتخاب های غذایی و سبک زندگی، می تواند ژن های تنظیم وزن را تحت تاثیر قرار دهند. بنابراین حتی فاکتور ژنتیکی در اختلالات وزن نیز قابل تعدیل می باشد.

ریتم شبانه روزی

خواب ناکافی و نامناسب یکی از فاکتور هایی است که تنظیم وزن را دچار مشکل می کند. کم خوب مراکز گرسنگی و اشتها را تحریک می کند. این امر باعث ترویج مصرف بیش از حد انرژی می شود. درواقع محرومیت های مکرر از خواب، مقدار، ترکیب و توزیع توده بدنی را در فرد تغییر می دهند. اختلال در ریتم شبانه روزی از طریق بی خوابی یا قرار گرفتن در معرض نور در شب، بر بروز بیماری های متابولیکی نیز تا حدودی اثر گذار است.

علاوه بر کم خواب، خواب بیش از حد و ساعات نامنظم خواب نیز ممکن است، به اختلال تنظیم وزن منجر شوند. خواب زیاد و بی تحرکی میزان انرژی مصرفی را کاهش می دهند. در نتیجه فرد را به سمت اضافه وزن و چاقی سوق می دهند.

استرس

تاثیر استرس بر تنظیم وزن در افراد متفاوت است. به طور معمول استرس منجر به ترشح هورمون کورتیزول می شود. این هورمون ترشح انسولین را تحریک می کند و منجر به افزایش اشتها می شود. بنابراین بسیاری از افراد در هنگام عصبانیت یا هیجان دچار اشتهای افسار گسیخته می شوند. استرس های مکرر به کلی تنظیمات اشتها را در بدن بر هم می زند. این پدیده ممکن است به پرخوری عصبی و یا بی اشتهایی عصبی منجر شود.

سطوح کورتیزول، معمولا در اوایل صبح و حوالی نیمه شب به بالاترین حد می رسد. تغییرات نا به جا در سطوح ترشحی این هورمون منجر به بروز سندروم خورانش شبانه (NES) می شود. مبتلایان به این سندروم در اثر گرسنگی از خواب، بیدار می شوند. و در طول شب مکررا غذا مصرف می کنند. این اختلال عوارض بسیاری از جمله سوء تغذیه، اضافه وزن و… به دنبال دارد.

تنوع غذایی

غذا و عناصر طعم دهنده آن، در افراد سالم حس لذت را بر می انگیزند. تنوع بالای مواد غذایی موجود در هر وعده، بر میزان کالری دریافتی اثر گذار است. افراد زمانی که گزینه های مختلف برای انتخاب غذایی دارند، میل بیشتری به غذا نشان می دهند. به طور معمول با مصرف مکرر یک نوع غذا، تمایل به آن به تدریج کاهش می یابد. بنابراین تنوع غذایی، تنظیم وزن را تحت تاثیر قرار می دهد. کاهش یا افزایش تنوع غذایی باید در حد معمول و متعادل رخ دهد. چراکه زیاده روی در هر کدام ممکن است، منجر به کاهش و یا افزایش وزن نا متعادل گردد.

مصرف دارو ها

اگرچه ابتلا به بیماری ممکن است میزان وزن را تحت تاثیر قرار دهد. اما این تغییرات در اکثر موارد پایدار نیستند و پس از درمان به حالت اولیه باز می گردند. اما مصرف برخی دارو ها ممکن است تنظیم وزن را در طولانی مدت دچار اختلال کند. مصرف بسیاری از دارو ها از جمله، دارو های ضد افسردگی، هورمون های استروئیدی، دارو های فشار خون و دیابت، منجر به افزایش وزن می شوند. برخی دارو ها و مکمل های غذایی نیز ممکن است منجر به بی اشتهایی و بروز لاغری در مصرف کننده شوند.

معمولا اثرات دارو های افزایش دهنده وزن پایدار تر از کاهش دهنده های وزن است. بنابراین برای حفظ تنظیم وزن، لازم است در طول مصرف این دارو ها اصول تغذیه ای صحیح و فعالیت فیزیکی کافی، مورد توجه قرار گیرند.

در ادامه انواع مکمل های تنظیم کننده وزن مناسب برای افزایش و کاهش وزن را مشاهده می کنید. بسته به شرایط بدنی خود برای دستیابی به وزن ایده آل، می توانید مکمل تنظیم وزن مناسب را از داروخانه آنلاین نسخه اول خریداری و مصرف نمایید.