پروتئینی و آمینو اسیدی

مکمل های غذایی / ورزشکاران / پروتئینی و آمینو اسیدی

یکی از رایج ترین انتخاب های ورزشکاران امروز مکمل های پروتئینی است چرا که برای ساخت، رشد و افزایش حجم عضلات اساسی ترین ماده ی مغذی پروتئین است.

وقتی بدن وارد فاز آنابولیک می شود یعنی شرایطی مشابه رشد در کودکان یا انجام ورزش های قدرتی برای عضله سازی در ورزشکاران، نیاز آن به مواد اولیه مثل پروتئین جهت ساخت و پردازش سلول های جدید یا ایجاد رشد و افزایش حجم در سلول های قدیمی افزایش می یابد. تامین این نیاز ضروری است چرا که در صورت عدم تامین نیاز، بدن از پروتئین های موجود استفاده می کند و به سرعت پروتئین های بدن از دست می رود و شخص دچار تحلیل عملکرد، بیماری و حتی مرگ می شود. علاوه بر این درصورت عدم تامین نیاز افزایش یافته به پروتئین، شرایط آنابولیک نیز متوقف می شود و فرد به نتایج دلخواه خود دست نمی یابد.

مدتی پس از ورزش های شدید یا شرایطی که منجر به القا استرس به بدن می شوند (مانند درگیری فکری، ترس، بیماری و…) بدن وارد فاز کاتابولیک می شود؛ یعنی شروع به شکستن پروتئین های ارگان های مختلف می کند که این در اثر ترشح هورمونی موسوم به کورتیزول از غده ی فوق کلیه است که بدن را به نوعی وادار می کند تا برای شرایطی حاد آماده شود.

یک ورزشکار حرفه ای باید بداند که در کنار انجام تمرینات و حرکات ورزشی صحیح برای دستیابی به نتیجه دلخواه باید نیاز افزایش یافته ی بدن خود را به مواد مغذی و به خصوص پروتئین تامین کند. یکی از ایمن ترین و سریع ترین راه های دستیابی به پروتئین موردنیاز بدن افراد ورزشکار مصرف مکمل های پروتئینی منتاسب با دوره ی تمرینی فرد است.

مکمل های پروتئینی یکی از متنوع ترین دسته های مکمل هستند که اساس ساخت آن ها را می توان به دو دسته تقسیم بندی کرد:

  • مکمل بر پایه پروتئین
  • مکمل بر پایه آمینواسید

مکمل های بر پایه پروتئین درواقع پروتئین جداشده و تخلیص شده از منابع پروتئینی هم چون شیر، گوشت، تخم مرغ و … هستند که پس از ورود به بدن نیاز عضلات را تامین می کنند و از سوی دیگر جایگزین پروتئین از دست رفته در شرایط کاتابولیک می شوند.

دسته ی دیگر یعنی مکمل بر پایه آمینواسید ها از اجزای سازنده ی پروتئین ها تهیه شده اند. معمولا مکمل ها از اسیدآمینه های ضروری تشکیل شده اند که بدن به طور طبیعی قادر به ساخت شان نیست اما بعضا در مکمل های آمینواسیدی ترکیبی از اسید آمینه های ضروری مانند BCAA و آمینواسید های غیرضروری مانند گلوتامین وجود دارد که در بدن اثرات متفاوتی به جا می گذارند.

به طورکلی مصرف مکمل های پروتئینی در تمامی ورزشکاران حرفه ای به ویژه افرادی که به دنبال عضله سازی و افزایش حجم هستند امری ضروری به نظر می رسد چراکه تامین حجم بالای پروتئین از منابع غذایی مستلزم مصرف حجم و مقادیر بالایی از این منابع است که بیشتر افراد قادر به انجام آن نیستند.

یک اصل ضروری در مصرف مکمل های پروتئینی، مشورت با کارشناس تغذیه یا مربی ورزشی جهت تامین دوز مورد نیاز بدن و رعایت دوز توصیه شده از سوی این افراد است زیرا در صورت مصرف بیش از حد مکمل های پروتئینی، پروتئین در کلیه ها رسوب می کند و نارسایی کلیوی و دیگر مشکلات را به دنبال دارد.

افراد مبتلا به بیماری های کبدی و کلیوی برای مصرف این مکمل ها باید با پزشک مشورت کنند.

فهرست