شامپو

قرن ها صابون یگانه فرآورده شوینده ساخت بشر بود که از آن برای پاکیزگی و بهداشت مو، بدن و لباس استفاده می شد. امروزه با افزایش جمعیت و پیدایش نیازهای جدید، محصولات شوینده تخصصی برای هر یک از اعضای بدن و همینطور برای شستشوی لباس ساخته شده است که یکی از مهم ترین آنها شامپو برای شستشوی موی سر است.

در حال حاضر شامپو برای شستشوی موی سر در تنوع های زیر در دسترس ما قرار دارد: مخصوص موی طبیعی، موی چرب، موی خشک و آسیب دیده، موی رنگ شده، موی مجعد، موی نازک، پوست سر حساس، حجم دهنده مو، ضد ریزش، ضد شوره ، گیاهی و مخصوص کودکان

به طور کلی شامپوها حاوی سه دسته مواد هستند:

الف) شوینده
اصلی ترین جزء شامپوها را مواد شوینده تشکیل می دهد. شوینده ها صابون های مصنوعی هستند که باعث جدا شدن چربی و چرک از سطح پوست و مو می شوند و آن ها را پاکیزه می کنند.مواد شوینده موجود در شامپو معمولا بر سه نوع آنیونی، آمفوتری و غیر یونی هستند. بسیاری از شامپوها حاوی هر سه نوع ماده شوینده می باشند.

  • آنیونی (پاک کننده قوی، ایجاد کننده کف فراوان و ارزان قیمت)
    معروف ترین شوینده آنیونی مورد مصرف در شامپوها سدیم لوریل اتر سولفات است.
  • آمفوتری (پاک کننده ملایم، کم عارضه، کاهنده عوارض جانبی آنیونی ها، افزایش دهنده قوام کف)
    کوکوآمیدوپروپیل بتائین از معروف ترین شوینده های آمفوتری مورد استفاده در شامپوهاست.
  • غیر یونی ها (پاک کننده ملایم، کم عارضه و در بسیاری موارد افزایش دهنده قوام شامپو)
    کوکونات فتی اسید دی اتانل آمید یکی از شوینده های پر مصرفی است که در ساخت شامپوها مورد استفاده قرار می گیرد.

ب) مواد موثره
اغلب شامپوها علاوه بر شوینده، حاوی موادی هستند که ویژگی خاصی به شامپو می بخشد.
از جمله موادی که دارای اثر ویژه روی موی سر است، کاندیشنرها یا حالت دهنده ها هستند. این مواد در بسیاری از موارد باعث نرمی و حالت پذیری مو می شوند یا ممکن است آنها را پرحجم تر نشان دهند (مانند انواع حالت دهنده های پروتئینی یا سیلیکونی).
یک دسته از مواد موثره شامپوها ویتامین ها هستند که بعضی از آنها با اثر آنتی اکسیدانی از موها محافظت می کنند.
بعضی از مواد موثره موجود در شامپوها اثر درمانی دارند، مانند ضد شوره (زینک پیریتیون)، ضد خارش (بیزابولول) یا ضد ریزش موی سر (کافئین).
مواد موثره مورد استفاده در ساخت شامپوها ممکن است شیمیایی (مانند مثال های بالا) و یا طبیعی (انواع عصاره های طبیعی نظیر: سدر، بابونه، حنا و…) باشد.

ج) بافت پایه
آب دیونیزه (فاقد هر گونه املاح) پر مصرف ترین جزء سازنده همه شامپوهای متعارف است که معمولا بیش از ۸۰ درصد وزن شامپو را تشکیل می دهد.سایر مواد سازنده پایه شامپو معمولا شامل موارد زیر است:
۱. غلظت دهنده (مانند: سدیم کلراید)
۲. حذف کننده سختی آب (مانند: EDTA)
۳. تنظیم کننده Ph (مانند: سیتریک اسید)
۴. نگهدارنده (مانند: متیل ایزوتیازولینون و کلرو ایزوایزوتیازولینون)
۵. اسانس
۶. رنگ

فهرست